به نقل از «مهر»

برابری جنسیتی در آموزش عالی بعد از انقلاب اسلامی

تاریخ انتشار: ۲۲ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۷۲۶۴۸۶

به گزارش خبرنگار مهر، پس از پیروزی انقلاب اسلامی به واسطه نیاز جامعه به نیروی انسانی توانمند و ماهر، گسترش مراکز علمی بیشتر از گذشته احساس می‌شد. از طرفی ظرفیت دانشگاه‌ها نیز پاسخگوی نیاز کشور نبود و برهمین اساس ساختارهای علمی و آموزشی متنوعی در کشور راه اندازی شد.

پیش از انقلاب در اکثر رشته ها، تحصیلات دانشگاهی محدود به مقاطع کاردانی و کارشناسی بود، اما بعد از انقلاب اسلامی شاهد رشد قابل ملاحظه ای در سطح تحصیلات تکمیلی به ویژه مقطع دکتری بودیم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رشد دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی موجب شد پژوهش در دانشگاه ها و مراکز علمی رشد محسوسی داشته باشد که ثمره آن پیشرفت تکنولوژی و بومی سازی اقلام مورد نیاز کشور بود.

تحصیل ۹۰ درصد دانشجویان قبل از انقلاب فقط در ۶ شهر

دکتر علی باقر طاهری نیا، رییس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی در همین زمینه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های آموزش عالی قبل‌ از انقلاب بی‌عدالتی جدی در دسترسی به آموزش عالی بود به طوریکه آموزش عالی قبل‌ از انقلاب فقط در دسترس طیف محدودی از جامعه قرار داشت هم به‌ لحاظ جغرافیایی و هم به‌لحاظ طبقاتی در قبل‌از انقلاب نزدیک به ۷۰ درصد دانشجویان ما فقط در شهر تهران ساکن بودند و ۳۰ درصد در سایر شهرها بودند.

وی افزود: این آمار تمرکز جمعیت دانشجویی در پایتخت و محرومیت شهرها و استان‌ها و شهرستان‌ها از آموزش عالی را نشان می دهد، جالب‌تر این‌که این آمار را وقتی مقایسه می‌کنیم ۹۵ درصد جمعیت دانشجویی قبل‌از انقلاب در ۶ شهر کشور شامل تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، اهواز و شاید شیراز متمرکز شده بود. لذا قبل‌از انقلاب دسترسی به آموزش عالی برای یک طیف خاص محدود شده بود و ما شاهد بی‌عدالتی و نابرابری جدی در عرصه آموزش عالی کشور بودیم.

رییس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی با مقایسه این وضعیت با زمان کنونی گفت: بعد از انقلاب سهم ۷۰ درصدی تهران به حدود ۲۲ درصد رسیده است یعنی الان جمعیت دانشجویان تهران چیزی حدود ۲۲ درصد کل جمعیت کشور است مابقی در استان‌ها و شهرستان‌های دیگر توزیع شده‌است. معادله تغییر کرده‌است و این نکته بسیار مهم است.

مردانه بودن ویژگی آموزش عالی قبل از انقلاب بود

وی اظهار داشت: یکی دیگر از ویژگی‌های آموزش عالی قبل‌ از انقلاب، مردانه بودن جمعیت دانشگاهی اعم از دانشجو و استاد بود. یعنی دانشگاه‌های قبل‌ از انقلاب بسیار مردانه بودند. سال آخر قبل‌ از انقلاب جمعیت دانشجویی ما حدود ۱۶۰ هزار نفر بود که حدود ۲۰ هزار نفر جمعیت دانشجویی ما خانم بودند و سهم خانم‌ها بسیار ناچیز بود امروز سهم دانشجویان خانم ما از آموزش عالی کشور برابر با آقایان است. یعنی ۵۰ به ۵۰ به نفع خانم‌ها و آقایان توزیع شده‌است.

طاهری نیا گفت: بنابراین به‌لحاظ جنسیتی آموزش عالی قبل‌ از انقلاب یک آموزش عالی مردانه است و آموزش عالی بعد از انقلاب، مبتنی بر توانمندی است و افراد در رقابت مبتنی بر دانش و محفوظات و فارغ از بحث‌های جنسیتی قبول می‌شوند.

افزایش سهم زنان در رشد جذب هیات علمی

وی با اشاره به بخش هیات علمی گفت: در این بخش نیز وضعیت همین گونه است، بعد از انقلاب در بخش هیات علمی میانگین ۱۴ برابر جمعیت اعضای هیات علمی رشد کرده‌ است. این ۱۴ برابر، برای خانم‌ها ۳۰ درصد است درحالی‌که برای آقایان حدود ۱۰ تا ۱۱ درصد است. بنابراین سهم خانم‌ها از رشد جذب اعضای هیات علمی از اول انقلاب تا الان سهم ۳۰ برابری است درحالی‌که سهم آقایان سهم ۱۱ برابری است بنابراین این‌جا نیز مبتنی بر توانمندی سهم خانم‌ها افزایش پیدا کرده‌است.

وی افزود: امروز حدود ۳۰ درصد اعضای هیات علمی ما خانم‌ها هستند حاصل جمع این شد که آموزش عالی قبل‌ از انقلاب آموزش عالی ناعادلانه‌ای در دسترسی است و آموزش عالی مردانه‌ای است در جنسیت، اما آموزش عالی امروز ما، آموزش عالی عادلانه ای است به‌معنای برخورداری، برای همه در دورترین مناطق و از نظر جنسیتی آموزش عالی ما آموزش عالی صلاحیت محور و توانمندی محور است تا جنسیت محور که این دستاورد بزرگ انقلاب است.

رشد ۱۶۷ برابری پذیرش در دکتری

رییس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی اظهار داشت: بیشترین رشد ما بعد از انقلاب در حوزه تحصیلات تکمیلی بود به‌عنوان مثال مقطع دکترای ما نسبت‌به قبل‌از انقلاب ۱۶۷ برابر شده‌است. بیشترین رشد جمعیت دانشجویی ما بعد از انقلاب نسبت‌ به قبل از انقلاب در دوره تحصیلات تکمیلی است. در واقع مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد رشد کرده‌ است ولی سهم ما در دکتری یک جهش داشت درحالی‌که قبل‌از انقلاب محدودی از دانشگاه‌ها مقطع دکتری داشتند.

وی افزود: امروز بسیاری از دانشگاه‌های ما امکان تربیت دانشجوی دکتری را دارند از سوی دیگر رشد جمعیت دانشجویی ما در بخش‌هایی مثل علوم انسانی و هنر بعد از انقلاب بیشتر از رشته‌های دیگر بوده‌است یعنی بیشتر از علوم پایه بوده‌است همه رشته‌ها رشد کرده‌اند اما برخی رشته‌ها از جمله هنر و علوم انسانی نسبت‌ به قبل‌از انقلاب رشد بسیار زیادی داشتند.

طاهری نیا با اشاره به رشد کمی آموزش عالی در سالهای بعد از انقلاب گفت: جهت گیری های آموزش عالی کشور در سال‌های بعد از انقلاب تابع میزان تقاضا برای تحصیل و سیاست‌های کلان، نوساناتی داشته است به عنوان مثال در یک دوره‌ای اصل دسترسی برابر به آموزش عالی موجب شد توسعه کمی چشمگیری داشته باشیم در آن مقطع از زمان، با تحلیلی که از وضعیت جمعیت دانشجویی داشتند و این‌که فرزندان مناطق محروم به‌دلیل ضعف مالی؛ امکان حضور در شهرهای بزرگ را نداشته‌اند آموزش عالی را به‌ویژه در زیرنظام پیام نور به‌گونه‌ای توسعه دادند که نیاز به مهاجرت نباشد، این موجب گسترش چشمگیر و کمی آموزش عالی شد.

رییس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی افزود: در دوره‌ای دیگر نیاز کشور به تولید علم بیشتر بود و رقابت با کشورهای رقیب براساس تولید علم مطرح بود. برای همین اساس تحصیلات تکمیلی رشد پیدا کرد در آن مقطع تشخیص این بود که ما برای پیشرفت و ارتقای جایگاهمان در تولید علم، نیاز به توسعه تحصیلات تکمیلی داریم. برهمین اساس شاهد جهش آموزش عالی و پذیرش دانشجوی دکتری بودیم، چون پذیرش دانشجوی دکتری یعنی افزایش دستیاران پژوهشی که منجر به رشد در تولید مدارک علمی می شود، بنابراین ما به‌جایی رسیدیم که ۱۱ برابر میانگین جهانی رشد تولید علم داشتیم.

ارتقای کیفیت آموزش عالی اولویت امروز

وی افزود: آموزش عالی در یک دوره با نگاه دسترسی برابر خانواده های کم‌بضاعت و بی‌بضاعت به‌صورت کمی در سطح کشور توسعه پیدا کرد و در یک دوره‌ای برای کمک به تولید علم کشور، تحصیلات تکمیلی رشد پیدا کرد. امروز اتفاقی که افتاده این است که بحث کیفیت در کنار رشد کمی در اولویت قرار گرفته است. امروز توجه به ارتقای کیفی آموزش عالی در صدر سیاست‌ها قرار دارد و یکی از شاخص‌های این ارتقاء کیفیت عبارت است از پاسخگویی به نیاز جمعیت برای پاسخگویی به نیاز جامعه.

طاهری نیا گفت: از این رو باید ارتباط بین تحصیل و اشتغال را ایجاد کنیم و در دوره سوم که الان در آن قرار داریم، ارتقاء کیفیت در آموزش عالی در اولویت است برای این ارتقای کیفیت برنامه‌هایی به‌طور موازی در حوزه‌های مختلف طراحی‌شده است یکی از برنامه‌های مهم در حوزه آموزش عالی نیاز بازار کار و توجه به تناسب تحصیل با بازار کار است برهمین اساس اقداماتی که وزارت علوم با محوریت معاونت آموزشی انجام داده است بازنگری سرفصل‌ها است.

وی اظهار داشت: در این بازنگری به سرفصل‌ها و محتوایی که مورد نیاز بازار کار است توجه شده تا بتوان صلاحیت‌هایی را که کارفرما از دانشجو در پایان تحصیل انتظار دارد ایجاد کنیم.

الزام رشته ها و ظرفیت پذیرش به داشتن پیوست اشتغال

رییس موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی با بیان اینکه برای راه‌اندازی رشته‌ها و توسعه کمی، گروه‌ها، دانشکده‌ها و ظرفیت‌های جدید آموزش عالی به ارائه پیوست اشتغال توجه شده است، گفت: یعنی اگر پیوست اشتغال و طرح توجیهی ناظر بر بازار کار دانش آموختگان آن رشته وجود نداشته باشد، وزارت علوم برای موافقت با این تقاضاها با ملاحظه‌ای جدی رفتار می‌کند.

وی در پایان با اشاره به یکی دیگر از محورهای ارتقای کیفیت در آموزش عالی گفت: در قانون برنامه هفتم توسعه احکامی آمده‌است که این رویکرد وزارت علوم را در راستای تناسب بین تحصیل و اشتغال تقویت می کند. وزارت علوم موظف است علاوه‌ بر دروس نظری، دروس عملی و دروس مهارتی تعریف کنند به‌گونه‌ای که دانش‌آموخته در پایان تحصیل از مهارت لازم برای حضور بازار کار برخوردار باشد.

کد خبر 6019651

منبع: مهر

کلیدواژه: موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارت علوم قانون برنامه هفتم دانشگاه آزاد اسلامی وزارت علوم تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی دانشگاه های علوم پزشکی دانشگاه صنعتی شریف شورای عالی انقلاب فرهنگی دانشگاه جامع علمی کاربردی دانشجویان بین الملل دهه فجر دانشگاه تهران محمد مهدی طهرانچی دانشگاه علوم پزشکی ایران دانشجویان خارجی سازمان سنجش تحصیلات تکمیلی آموزش عالی قبل آموزش عالی بعد از انقلاب قبل از انقلاب وزارت علوم دانشگاه ها طاهری نیا هیات علمی تولید علم بازار کار خانم ها رشته ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۷۲۶۴۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

خسروپناه: شورای فرهنگ عمومی استان‌ها رویکرد مسئله محور داشته باشند

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا،  حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی صبح امروز در شورای فرهنگ عمومی استان گلستان حاضر شد.

حجت‌الاسلام و المسلمین عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست با تشکر از امام جمعه گلستان که از ابتدای انقلاب در عرصه فرهنگ حضور داشته‌اند، اظهار کرد: مسئولان استان گلستان توانستند با تدبیر عقلانی و اثرگذار مسائل استان را مدیریت کنند که جای قدردانی دارد. 
وی با اشاره به حضور اهل تسنن در استان گلستان ادامه داد: این استان قومیت‌های مختلف دارد و در بحران‌ها با همبستگی از موانع عبور کردند، بنابراین نیاز است که این تجربیات مؤثر در زمینه همبستگی ثبت شوند تا در تاریخ باقی بماند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به نقش اهل تسنن در انقلاب و جنگ تحمیلی گفت: اهل تسنن در مواقع بحرانی همواره در دفاع از کشور حضور مؤثر داشتند، هم‌اکنون یکی از فرمانده نیروی دریایی ارتش امیر ایرانی از برادران اهل سنت است، که ناو گروه ۸۶ با ناو ساخت ایران، توانسته در یک مأموریت غرورآفرین سفر دور دنیا را با موفقیت و افتخار انجام دهد و این کار کمی نبود چراکه فناوری و تکنولوژی بالایی در این کار وجود داشت. اینها ظرفیت و سرمایه ملی ماست البته دشمن در حال ایجاد تفرقه است این تفرقه منحصر بین شیعه و سنی نیست بلکه بین شیعیان نیز تفرقه ایجاد می‌کنند.

خسروپناه همچنین با اشاره به صنایع دستی استان گلستان اضافه کرد: صنایع دستی پتانسیل خوبی برای اشتغال زنان دارد چراکه زنان می‌توانند در عین اینکه در منزل هستند درآمد هم داشته باشند به همین دلیل تدوین سند صنایع دستی در شورای عالی انقلاب فرهنگی در دستور کار است و به‌زودی نهایی خواهد شد این سند با مشارکت فعالان حوزه صنایع دستی در حال نهایی شدن است.

وی ادامه داد: سرمایه عظیم دیگر استان گلستان شهیدان آن است، این استان ۳۷۰۰ شهید تقدیم انقلاب کرده است و ۱۲ هزار جانباز دارد، نقش علما نیز در این منطقه مثال زدنی است. در انتخابات اخیر ۵۷ درصد مردم این استان مشارکت داشتند و در کشور یکی از بهترین استان‌ها بود. اگر مسئولان فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کار نمی‌کردند قطعا این آمار را شاهد نبودیم. 

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به کارکرد شورای فرهنگ عمومی عنوان کرد: ما تلاش کردیم شورای عالی انقلاب فرهنگی در حوزه‌های علم و فناوری و فرهنگی و اجتماعی در چهار مأموریت راه‌بینی و رصد، راهبردی و سیاست‌گذاری، راهبری و هدایتگری، راه‌سنجی و ارزیابی متمرکز شود و این اتفاق افتاد و هم اکنون شورای عالی در میدان حضور دارد، به همین دلیل استان به استان سفر کرده و به‌صورت میدانی با مسئولان و گروه‌های مردمی دیدار خواهیم داشت. هیئت‌های اندیشه‌ورز استانی راه‌اندازی شده است تا شورای عالی انقلاب فرهنگی با نخبگان استانی ارتباط برقرار کند و از تجربه آنها در سیاستگذاری استفاده کند.

خسروپناه با بیان اینکه مسئله فرهنگ جدای از معیشت نیست، ادامه داد: طبیعی است که انتظار از شورای فرهنگ عمومی باید معقول باشد، مقوله‌های فرهنگی باید در شورای فرهنگ عمومی تصمیم‌گیری شود البته راهش این است این جلسات مسئله‌محور شوند، در واقع این شورا باید به قرارگاه تبدیل شود، کار قرارگاه این است که مسائل را شناسایی و رصد کند، در ادامه باید راهکار‌ها مشخص و به دستگاه‎ها مأموریت داده شود و در انتها از دستگاه‌ها گزارش اقدامات و مأموریت‌ها گرفته شود.

وی تأکید کرد: در حوزه فرهنگ محور کار باید برش استانی نقشه مهندسی فرهنگی به‌عنوان منشور اصلی باشد. دبیرخانه این سند یا نقشه شورای فرهنگ عمومی است هر طرحی که ذیل نقشه نباشد، مشروعیت برنامه‌ای ندارد؛ بنابراین برنامه اولویت‌ها، باید برای هر سال مشخص شود تا دستگاه‌ها برنامه‌ها را دنبال کنند.

خسروپناه خطاب به اعضای شورای فرهنگ عمومی استان گلستان گفت: قرارگاه را جدی بگیرید، مصوبات شورای فرهنگ عمومی ضمانت اجرایی دارد چرا شورای عالی انقلاب فرهنگی بر برنامه‌های این شورا نظارت دارد.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی ادامه داد: شورای فرهنگ عمومی زیرمجموعه شورای عالی است چراکه مصوبات این شورا باید در شورای عالی مصوب شود. شورای عالی انقلاب فرهنگی هم اکنون رویکرد قرارگاهی دارد و با قوای سه گانه ارتباط خوبی دارد و مسائل را با تعامل و گفتگو پیش می‌برد بنابراین شورای عالی انقلاب فرهنگی یک شورای زنده و پویاست که بر اجرای دقیق مصوبات خود متمرکز است.

انتهای پیام/